Bilim insanları, mantonun derinliklerinde yer alan kayaların yavaş ama sürekli bir şekilde aktığını keşfetti. Bu yeraltı akıntıları, gezegenimizin jeolojik sırlarını çözmede kilit rol oynayabilir.
Gezegenimizin iç yapısıyla ilgili ezber bozan bir keşif, İsviçre merkezli ETH Zürih Üniversitesi’nden geldi. Araştırmacılar, Dünya yüzeyinin yaklaşık 2.700 kilometre altında, şimdiye kadar yalnızca bir teori olarak var olan katı kaya akıntılarını gözlemlemeyi başardı.
Bu akıntılar ne tam anlamıyla erimiş magma gibi sıvı, ne de yüzeyde gördüğümüz kaya kadar katı. Bilim insanlarına göre, bu “ara faz” madde tıpkı yavaşça akan bal gibi, çok uzun zaman ölçeklerinde hareket ediyor.
Keşif, “D katmanı” olarak bilinen ve mantonun en alt kısmını oluşturan bölgede yapıldı.
Depremler sırasında oluşan sismik dalgaların bu katmanda aniden hızlanması, bilim insanlarına burada farklı bir yapı olduğu yönünde ipucu verdi. Araştırmacılar, bu sismik davranışın akışkan özellik gösteren katı kaya kütlelerinden kaynaklandığını ortaya koydu.
Çalışmanın başyazarı Prof. Motohiko Murakami, bu keşfin Dünya’nın iç dinamiklerine dair büyük bir boşluğu doldurduğunu belirterek şu açıklamayı yaptı: “Gezegenimiz yalnızca yüzeyde değil, derinliklerinde de sürekli bir hareket halinde. Artık bu gizli hareketi haritalandırabiliriz.”
Bu yeraltı kaya akıntılarının, gelecekte volkanik patlamalar, depremler, tektonik levha hareketleri ve hatta Dünya’nın manyetik alanının kaynağı gibi süreçleri açıklamakta kullanılabileceği düşünülüyor.
Yılda yalnızca birkaç santimetre hızla akan bu katı maddeler, milyarlarca yıl içinde gezegenin iç yapısında muazzam yer değişimlerine neden olabiliyor.
Uzmanlara göre bu akışkan yapı, gezegenimizin jeolojik evrimi boyunca itici bir motor gibi çalışıyor. “Bu kadar yavaş ama sürekli bir hareket, Dünya’nın bugünkü şeklini almasında düşündüğümüzden çok daha büyük rol oynamış olabilir.”
Konum: Yer yüzeyinin 2.700 km altında
Yapı: Katı olmasına rağmen zaman içinde akışkan gibi davranabiliyor
Etkisi: Sismik dalgaları etkiliyor, jeolojik süreçleri yönlendiriyor
Bu araştırma, Dünya’nın iç yapısına dair onlarca yıldır süregelen teorilere somut bir gözlemle destek sunarak, gezegenin “iç hareketliliğini” daha iyi anlamamızın önünü açıyor. Artık bilim insanları, bu yer altı akıntılarını haritalandırmaya ve daha detaylı modellemeler yapmaya hazırlanıyor.
Apple, iPhone 16 serisini Türkiye’de satışa sundu. Ancak döviz kurlarındaki yükseliş, yeni bir fiyat artışının kapıda olabileceğini gösteriyor. Peki, iPhone’a yeniden zam gelir mi? 2025 yılında teknoloji tutkunlarının en çok merak ettiği sorulardan biri: “iPhone fiyatları yeniden artacak mı?” Apple’ın iPhone 16 serisini Türkiye’de piyasaya sürmesiyle birlikte fiyatlar şimdiden dikkat çekici seviyelere ulaştı. Ancak hem […]
Koreli bilim insanları, ışıkla çalışan ve Wi-Fi’yi geride bırakan yeni nesil internet teknolojisini duyurdu. Li-Fi adı verilen bu sistem, 100 kat daha hızlı veri akışı sağlarken eşzamanlı şifreleme ile güvenlik devrimini de beraberinde getiriyor. İnternet bağlantısında devrim niteliğinde bir gelişme yaşandı. Kore İleri Bilim ve Teknoloji Enstitüsü (KAIST) ile Kore Standartlar ve Bilim Araştırma Enstitüsü, […]
Güneş Sistemi’nin derinliklerinden gelen devasa kuyruklu yıldız UN271, yüzeyinden karbonmonoksit fışkırtarak iç sistemimize doğru ilerliyor. Bilim insanları bu göksel cismin şimdiye dek gözlemlenen en büyüklerinden biri olduğunu belirtiyor. UN271: Dev Gövdesiyle Uzayda Sessizce Yaklaşıyor Gökbilim dünyası, son yılların en ilgi çekici olaylarından birine tanıklık ediyor. Oort Bulutu’ndan kopup gelen Bernardinelli-Bernstein (UN271) adlı kuyruklu yıldız, yavaş […]
Bilim insanları, yerin derinliklerinde gizlenen ve volkanik patlamaya yol açmadan yükselmeyi başaramayan devasa magma sütununu ortaya çıkardı. 25 Milyon Yıllık Jeolojik Sır Ortaya Çıktı Dünya’nın derinliklerinde adeta gizlenmiş bir gizem daha çözüldü. Bilim insanları, Orta Doğu’nun kalbinde yer alan Umman’ın altında, 25 ila 40 milyon yıl önce oluşmuş gizemli bir magma sütunu keşfetti. Bu oluşumun, […]
Apple, Google, Facebook, Telegram gibi teknoloji devlerinin yanı sıra devlet kurumlarına ait 16 milyar kullanıcı verisinin internete sızdığı doğrulandı. Yeni ve daha önce görülmemiş veriler içeren sızıntı, sadece bireyleri değil, küresel güvenlik dengesini de tehdit ediyor. Dijital Dünyada Deprem: 16 Milyar Hesap Bilgisi Sızdırıldı Siber güvenlik dünyası, şimdiye kadarki en geniş çaplı veri sızıntısıyla karşı […]
Bluetooth 6.0, kablosuz teknolojide yeni bir sayfa açmaya hazırlanıyor. iPhone 17 ve Pixel 10 modelleriyle piyasaya çıkması beklenen yeni sürüm; yüksek çözünürlüklü ses, hassas konum takibi ve enerji tasarruflu bağlantı sistemleriyle geliyor. Kablosuz bağlantı teknolojilerinin temel taşlarından biri olan Bluetooth, 2025 itibarıyla yepyeni bir döneme giriyor. Mevcut Bluetooth 5.x standardının yerini alacak olan Bluetooth 6.0, […]
